Đền Bạch Mã được lập để thờ danh tướng Phan Đà  người thôn Chi Linh xã Võ Lỉệt huyện Thanh Chương từng giúp Bình Định Vương Lê Lợi trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Ông hy sinh khi mới 24 tuổi trong một trận đánh ác liệt. Đánh giá công lao của ông, sau này khi lên ngôi vua Lê Thái Tổ (Lê Lợi) đã truy phong cho ông là “Đô Thiên Đại Đế Bạch Mã Thượng Đẳng Phúc Thần”  cho lập đền thờ và liệt vào hàng “Điển lễ Quốc tế”, nghĩa là tế lễ theo nghi thức nhà nước do quan triều đình làm chủ tế. Về sau, các triều đại phong kiến đã tiếp tục sắc phong hơn 100 đạo sắc và gia phong là Thượng Thượng Thượng Đẳng tối linh tôn thần.

Ban tổ chức tặng cờ lưu niệm cho các đội tham gia thi đấu tại lễ hội.

Đền Bạch Mã cũng là nơi ghi dấu ấn nhiều sự kiện lịch sử quan trọng gắn với các sự kiện chinh phục phương Nam của nhiều triều đại phong kiến, nhiều bậc vua chúa đã từng đến dâng hương và lưu trú tại đền. Có câu chuyện kể rằng trong một lần chinh phạt phương Nam khi vào đến Nghệ An đêm nằm mơ vua Lê Thánh Tông thấy có một võ tướng cưỡi một con ngựa trắng đến phủ phục dưới chân vua và nói: nhà thần ở gần sông, cảnh vật hữu tình, dân gian thuần hậu mời thánh thượng ghé qua. Tỉnh dây vua cho gọi các quan văn võ cùng đi và gọi thêm các quan tại địa phương đến hỏi thì được biết thần đền Bạch Mã đến báo mộng và vua đã đến ngủ lại đền. Sau khi chinh chiến phương Nam thắng lợi trên đường trở về đức vua quay lại đền bái tạ và cho nâng cấp tu bổ lại đền... Trong cao trào cách mạng 1930-1931, Đền Bạch Mã được sử dụng để tổ chức các hoạt động bí mật của tổ chức Nông hội xã Võ Liệt. Năm 1945, nhân dân tổng Võ Liệt đã tập trung tại đền trước lúc đến huyện đường lật đổ chính quyền thực dân phong kiến và rất nhiều sự kiện quan trọng khác.

Trang trọng, linh thiêng lễ rước thần tại lễ hội.

Với những giá trị như vậy, ngày 24/3/1994 Bộ Văn hóa Thông tin đã có Quyết định xếp hạng Đền Bạch Mã là “Di tích lịch sử văn hóa - Kiến trúc nghệ thuật” cấp Quốc gia. Từ khi được xếp hạng di tích cấp quốc gia, Đền Bạch Mã thường xuyên được sự quan tâm của UBND tỉnh, Sở Văn hóa Thông tin, Ban Quản lý di tích và danh thắng hỗ trợ kinh phí để tu sửa, tôn tạo, khôi phục lễ hội nhằm bảo vệ và phát huy tốt giá trị của di tích.

Lễ hội đền Bạch Mã đã có từ rất lâu đời. Trước đây dưới thời phong kiến, hàng năm tại đền lễ được tổ chức hai lần. Đó là lễ tế hiệp được tổ chức vào dịp đầu xuân để tế thần Bạch Mã và các thành hoàng trong vùng và lễ tế điển được tổ chức vào ngày 13/6 âm lịch là ngày mất của tướng quân Phan Đà để tế thần Bạch Mã và những người được thờ phụng trong đền, bao gồm các phó tướng và nghĩa quân đã cùng Phan Đà chiến đấu và hy sinh.

Các trận đấu bóng chuyền thu nhút rất nhiều người theo dõi và cổ vũ.

Vật cù môn thể thao chỉ có duy nhất ở lễ hội Đền Bạch Mã luôn gay cấn với các pha tranh chấp.

Đập niêu- một trò chơi dân gian hấp dẫn tại lễ hội.

Theo diễn biến của sự kiện, trong ngày đầu tiên lễ hội đã diễn ra các hoạt động như thi đấu các môn thể thao bóng chuyến, bóng đá, kéo co, đập niêu, vật cù, bình, xướng, họa thơ;  trưng bày các sản phẩm o cop và bộ tranh lưu động về lịch sử và các thành quả về kinh tế xã hôi của tỉnh và của huyện. Khác với những năm trước, các giải thể thao năm nay lựa chọn được những đội tuyển, vận động viên tiêu biểu đến từ các địa phương, đơn vị trong và ngoài huyện nên đã thu hút đông đảo khán giả đến xem và cổ vũ. Riêng môn vật cù - một hoạt động văn hóa đặc sắc chỉ có riêng ở lễ hội đền Bạch Mã, thể hiện tinh thần thượng võ của dân tộc có sự tham gia của 5 đội. Các hoạt động bóng chuyền có 6 đội, bóng đá có 8 đội tham gia cũng được thay đổi theo hướng nâng cao chất lượng. Với tinh thần thể thao, giao lưu và học hỏi lẫn nhau nên các vận động viên đã thi đấu rất nhiệt tình và phấn khởi. Cống hiến cho khán giả nhiều pha bóng đẹp. Ngoài ra, các hoạt động kéo co, đập niêu, cũng được tổ chức với nhiều đổi mới. Song song với các hoạt động trên, Huyện cũng chỉ đạo Hội Nông dân, Hội Phụ nữ huyện và Huyện đoàn phối hợp với các xã tổ chức các gian hàng trưng bày, giới thiệu, quảng bá 20 sản phẩm OCOP của huyện, Đây là các sản phẩm mang tính đặc sản của địa phương, tạo điều kiện cho du khách mua sắm, thưởng thức các sản vật của quê hương Thanh Chương.  Chiều nay là lễ rước long ngai bài vị của thần Bạch mã về Phủ ngoại là nơi thờ cha mẹ tướng quân Phan Đà. Đoàn rước đi qua nhiều thôn xóm của xã Võ Liệt trên một quãng đường khoảng 5 km. Vào lúc 19h30 tối nay sẽ diễn ra chương trình nghệ thuật chào mừng lễ hội, 20h là lễ công bố Di sản văn hoá phi vật thể Lễ hội Đèn Bạch Mã và 20h30 là hội thi nữ sinh thanh lịch và đấu giá áo cầu thủ có đầy đủ chữ ký của đội tuyển Việt Nam. Giữ gìn phát huy giá trị di tích, tổ chức lễ hội truyền thống Đền Bạch Mã là một việc làm thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, tỏ lòng biết ơn đối với các  bậc tiền nhân đã có công với muôn dân trăm họ. Là việc làm thiết thực phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của quê hương, đất nước có tác dụng giáo dục sâu sắc đối với mọi tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ. Mặt khác việc khôi phục và phát huy lễ hội Đền Bạch Mã còn là điều kiện để giao lưu, hội nhập giữa xã Võ Liệt vói riêng, huyện Thanh Chương nói chung với mọi miền đất nước.